Voor veel mensen is een nieuw jaar een nieuwe start… Goede voornemens worden gemaakt, we willen het dit jaar anders, beter doen. Meer sporten, gezonder eten, werken aan onze relatie…
Voor heel wat mensen is het nieuwe jaar ook een trigger, die hen confronteert met hoe ver ze eigenlijk nog staan van het leven dat ze willen leiden, van de persoon die ze willen zijn.
Het kan zijn dat je terugkijkt op het voorbije jaar, en schrikt van hoeveel tijd er is voorbij gegaan, schrikt van wat je had willen doen of bereiken dat je niet is gelukt.
En het kan zijn dat je vooruit kijkt naar het komende jaar, en heel erg bang wordt, bang dat het weer niet gaat lukken, of dat je je hopeloos voelt, dat het toch weer niet gaat lukken, dat geluk niet voor jou is weggelegd, dat het altijd hetzelfde gaat blijven.
Of misschien durf je wel helemaal niet stilstaan bij het verleden of de toekomst, omdat het al moeilijk genoeg is om je staande te houden en te overleven in het heden.
Je kan dan boos worden op jezelf (omdat je vindt dat je niet genoeg je best hebt gedaan), je kan je schuldig gaan voelen om alles wat je vindt dat je had moeten doen maar niet hebt gedaan, je kan je gaan schamen (omdat je denkt dat je het gewoon niet kan, en dat alle andere mensen het wel kunnen).
Dat is wat veel mensen doen, en tegelijk helpt het niet, het houdt die vicieuze cirkel alleen maar aan de gang. Want als je je boos op jezelf, je teleurgesteld, schuldig of beschaamd voelt, voel je je slecht over jezelf. En als je je slecht voelt, heb je nog minder energie en motivatie om die dingen waar je tegenaan loopt, aan te pakken. En zo lijk je keer op je eigen “falen” te bewijzen.
Wat kun je dan anders doen?
Met nieuwsgierigheid en begrip naar jezelf kijken in plaats van met al die oordelen
Iedereen heeft 2 systemen in zichzelf, in je autonoom zenuwstelsel en je brein:
Een systeem dat gericht is op (zelf)bescherming, dat gaat proberen ons te beschermen wanneer er gevaar dreigt. Ons sympathisch zenuwstelsel komt in actie en gaat voor stress zorgen, zodat we ons kunnen verdedigen en beschermen.
En een systeem dat gericht is op het dagelijks leven, eten, zorgen voor jezelf en anderen, werken, plezier maken, dingen ontdekken en creatief zijn.
Die twee kunnen niet tegelijk actief zijn. Wanneer we het gevoel hebben dat we in gevaar zijn of wanneer we ons op welke manier dan ook bedreigd voelen, schiet ons stress-systeem in actie om ons te beschermen. Al onze aandacht gaat naar onze overleving, en alle andere functies vallen even weg. Zolang we het gevoel hebben dat we in gevaar zijn, zolang we onder te veel stress staan, kunnen we niet genieten van het leven, nieuwe dingen ontdekken, goed zorgen voor onze eigen of andermans behoeften. Dat is niet onze schuld, dat is noodzakelijk om te overleven (zegt ons brein).
Dat neemt niet weg dat we wel een overkoepelend “zelf” hebben. We hebben geen twee persoonlijkheden, die twee stukjes maken allebei deel van ons uit en zijn allebei belangrijk. Het ene om te leven, het andere om te overleven.
Als we in staat zijn om vanuit ons overkoepelende zelf te denken, dan kunnen we met nieuwsgierigheid observeren wat er gaande is, in plaats van op automatische piloot te reageren op de stress, angst of hopeloosheid die we voelen. Dan kunnen we met nieuwsgierigheid observeren waarom we ons zo voelen. Want als we voortdurend onder stress staan of het gevoel hebben in gevaar te zijn, terwijl dat objectief gezien niet nodig is, dan heeft dat een reden. En die reden heeft meestal te maken met wat je geleerd hebt doorheen je leven. Heb je geleerd dat je niets waard bent, of dat je heel veel moeite moet doen om mensen je graag te laten zien? Heb je geleerd dat de wereld een onveilige plek is, dat je voortdurend op je hoede moet zijn? Heb je geleerd dat je je emoties beter kunt onderdrukken, want dat er toch niemand is om je ermee te helpen? Dat kan allemaal zorgen voor een angstig, gestresseerd gevoel in het heden, ook al is dat eigenlijk niet meer nodig.
Als we dat kunnen ontdekken door nieuwsgierig te zijn naar wat er in ons omgaat, en door nieuwsgierig te zijn naar waar dat vandaan komt, dan kunnen we ook begrip hebben voor onszelf. Dat het begrijpelijk is dat we voelen en doen zoals we voelen en doen, want dat we dat hebben moeten leren om te overleven of graag gezien te worden.
En dat is belangrijk, want hoe paradoxaal ook, begrip en zelfacceptatie zijn de eerste stap om te kunnen veranderen. Dat klinkt gek he, dat je jezelf moet accepteren om te kunnen veranderen. Maar toch is het zo, want als je probeert te veranderen door jezelf te veroordelen en steeds strenger te zijn voor jezelf, dan ben je voortdurend aan het vechten tegen jezelf. En dan maak je jezelf uiteindelijk kapot in plaats van beter.
Ik wens iedereen dus een nieuw jaar toe vol nieuwsgierigheid en zelfacceptatie, waarin je met begrip of zelfs trots kunt kijken naar wat je hebt moeten leren om jezelf in veiligheid te brengen of geaccepteerd te worden, vroeger. Zodat je stapje voor stapje die oude patronen kunt loslaten en dichter kunt komen bij wie je echt bent, wanneer je je veilig voelt. Wanneer er weer ruimte is om te voelen, te genieten, te groeien en gezonde dingen te doen.
Comments